Leef nu de vragen. Misschien zul je dan geleidelijk, zonder het te merken, jezelf op een dag terugvinden in het antwoord.
Rainer Maria Rilke
Om de zoveel jaar komen deze woorden van de Duitse dichter Rilke weer op mijn pad. Ze gaan over onzekerheid, over niet-weten, en daarin durven blijven. Uit eigen ervaring weet ik hoe lastig het kan zijn om in die ruimte te verkeren. En ik schrijf nu wel ruimte, maar het voelt vaak eerder als krapte. Want een helder afgebakend antwoord – en dus zekerheid – kan veel rust geven, dus waarom zou je daar niet naar streven? Waarom zou je je overgeven aan onzekerheid en niet-weten? Dat doe ik persoonlijk liever niet…
De afgelopen maanden waren, zacht gezegd, ongemakkelijk voor me. De lockdown die half december inging bracht me (opnieuw) tot stilstand; veel werk moest voor de zoveelste keer worden geannuleerd. Tot dan toe had ik het redelijk getrokken en bleef mijn inspiratie wel voelbaar. Maar opeens werd het ook van binnen heel erg stil. Niet eens onaangenaam, maar wel nieuw, omdat het zo’n ongewisheid met zich meebracht. Wat en waar was het perspectief??? En waarom had ik nergens écht zin in? Het leven bleek prima te doen op die manier, allerhande dagelijkse activiteiten dienden zich aan. Maar het idee dat ik ergens aan werkte waarin ik perspectief zag, of zelfs noodzaak, dat had ik niet. Bovendien was ik voortdurend ziek; het ene na het andere virus kreeg vat op me (behalve, ironisch genoeg, dat éne virus dat overal de schuld van was).
De grond is geduldig
Ik wilde antwoorden! Ik wilde weten waar deze periode voor diende, wat het wilde zeggen wat me overkwam (en niet alleen mij, want ik hoorde veel soortgelijke ervaringen). Om antwoorden te krijgen, probeerde ik de vragen te verhelderen, want dat is dan wel handig. Waar ik op uit kwam was: Durf je te blijven oefenen? Dat vond ik verrassend, die had ik niet zien aankomen. Maar het bleek wel de goede vraag, want hij stuurde me zachtjes richting mijn eigen tempo. Blijven oefenen werd: mijn eigen tempo nog meer gaan voelen en volgen. En: verdragen dat mijn tempo in deze periode heel laag ligt. Nog meer stilvallen, nog meer naar binnen keren. Blijven, in het niet-weten en het niet-willen-oplossen. In niks forceren. Af en toe wat zingen, soms wat schrijven, en altijd wandelen.
Nou lieve mensen, daar ben ik dan. Als je helemaal tot hier hebt gelezen ben je misschien wel toe aan een antwoord, maar meer dan dit kan ik je niet geven. De omgespitte, wachtende grond ligt voorlopig nog braak, maar hij glanst intussen wel in de voorzichtige zonnestralen. Het zou zomaar vruchtbare grond kunnen blijken te zijn, maar zeker is dat natuurlijk niet!
Warme groet,
Marjo
