Afscheid van Zielsveel Zingen

‘Ik zoek steeds de plaats waar ik smelt, niet waar ik beslis’
David Grossman

Het citaat hierboven is zo’n zinnetje waarvan je meteen weet: ja, precies zó werkt dat! Ik vind mezelf best een ‘verstandig’ mens, en misschien denk ik wel echt dat ik weloverwogen beslissingen neem, natuurlijk pas nadat ik lang en serieus heb nagedacht. En bij sommige onderwerpen werkt het inderdaad zo. Een huis kopen bijvoorbeeld, dat doe je niet zomaar even; je maakt een wensenlijst en je stelt vast wat de ideale woon – werkafstand is. Maar zodra je concreet gaat zoeken gaat je hart meedoen; het ene huis bevalt je, je voelt je er meteen goed, en van een ander huis weet je direct dat je er niet wilt wonen, al kun je misschien niet eens zeggen waarom niet.

De wereld repareren

Maar eigenlijk denk ik dat het citaat veeleer gaat over contact, over werkelijk geraakt worden. David Grossman is een Israëlische schrijver die zich actief inzet voor vrede en begrip in het Palestijns-Israëlische vraagstuk. De grote thema’s in zijn werk zijn de Holocaust, de Palestijnse kwestie en onrechtvaardigheid, en hij weet deze zo te verwoorden dat zijn lezers erdoor geraakt worden op een manier die ze niet verwachten. Zo verging het mij althans, bijvoorbeeld bij het lezen van zijn roman ‘Vrouw op de vlucht voor een bericht’. En opnieuw bij ‘Uit de tijd vallen’, het boek waarin hij de dood van zijn zoon verwerkt – en een geheel nieuwe taal probeert te vinden voor zijn rouw. Overigens is de toon van Grossman vaak humoristisch. Het wordt nergens loodzwaar, ondanks de grote thema’s die hij aansnijdt.
Wat Grossman nastreeft is de mens van binnenuit begrijpen. Door verhalen te vertellen kan hij zich verplaatsen in de ander, zelfs als het ‘formeel’ gesproken zijn vijand is. Hij blijft geloven dat het mogelijk is de wereld te repareren, al zal de pijn van de geschiedenis altijd voelbaar blijven. ‘We zitten teveel gevangen in de officiële versies van de werkelijkheid,’ zegt hij in het NRC (25-11). Daarom zet hij er andere, nieuwe verhalen tegenover, met een frisse invalshoek. Met prachtige boeken tot gevolg.

Contact is de sleutel

In mijn ogen laat Grossman zien dat het mogelijk is wérkelijk hoop te koesteren, hoe gewelddadig de wereld om je heen ook is en hoeveel pijn je persoonlijk ook hebt geleden. ‘Als ik ermee zou stoppen, zou ik verslagen zijn,’ zegt hij.
Ik leer bovendien van zijn werk dat het altijd mogelijk is je in de ander te verplaatsen, hoe verschillend je ook bent, en hoeveel pijn je elkaar misschien ook hebt berokkend. Het ‘smelten’ uit het citaat bovenaan deze nieuwsbrief gaat misschien wel dáár over: het moment waarop je werkelijk contact hebt met elkaar, dat onzegbare moment waarop er iets in jezelf wegsmelt, verzacht. Zo’n moment vraagt niet om beslissingen maar om koestering van de ervaring zelf.
In bijvoorbeeld een liefdesrelatie zijn er altijd wel momenten waarop je elkaar niet verstaat, waardoor je geen gezamenlijkheid voelt en dus niet tot nieuwe stappen komt. Maar als je daarover echt in contact gaat en deelt hoe dit voor jou is, kan zich een ruimte openen die nog maagdelijk is. In die ruimte toont zich dan wellicht de beslissing – hij ‘wordt’ als het ware voor je genomen. En die beslissing valt misschien wel heel anders uit dan je zelf had kunnen ‘bedenken’. Het smeltpunt als brenger van inzicht!

Het hete hangijzer

Iets soortgelijks heb ik onlangs ervaren toen ik nadacht over de invulling en de toekomst van mijn werk. Er is al een tijdlang iets voelbaar van verandering, maar wat en hoe wilde me alsmaar niet duidelijk worden. Ik sloot me erin op – en sloot me ook letterlijk af van mijn omgeving, waardoor ik me steeds ellendiger ging voelen, en vooral heel, heel moe.
Dat kon niet blijven duren, dus uiteindelijk ben ik er toch maar contact over gaan maken. Ik vertelde aan Eric, mijn man, hoe ik me voelde en waar dat zoal mee te maken had, al wist ik het nog niet precies. Al doorpratend, zoekend en tastend, kwam ik bij het hete hangijzer uit: ik wil stoppen met Zielsveel Zingen. Het brak mijn hart, het was zó waar en tegelijk zó pijnlijk! Eén van mijn ‘liefste kindjes’; het is klaar, het is gedaan. Het smelten ging gepaard met een vloed van tranen; het was echt een kwestie van helder inzicht, direct gevolgd door loslaten.

Daarmee is dan feitelijk het besluit genomen; ik kon en kan er niet meer omheen. Het prachtige, heerlijke samen zingen in deze vorm komt tot een eind. Wie weet ontstaat er in de nieuwe ruimte een geheel frisse vorm, maar daar ben ik nu nog niet.

Ik kan er van alles over schrijven, maar dat voegt niet zoveel toe. Ik heb er enorm van genoten en ga dat de komende maand nog drie keer doen, in Breda, Tilburg en Den Bosch. Ik hoop dat velen van jullie er samen met ons een feestelijk afscheid van willen maken.

Héél veel dank voor alle trillingen die we samen bij elkaar hebben gezongen! Ik vermoed dat we de wereld daarmee voor een stukje hebben gerepareerd.

Lieve groet,
Marjo

P.S. Uiteraard blijf je welkom in mijn praktijk, hetzij bij een workshop of cursus, hetzij voor individuele sessies. Want zingen en schrijven blijven prachtige instrumenten om tot volle bloei te komen!